بیوگرافی شهرام ناظری

بیوگرافی شهرام ناظری

پدر شهرام ناظری صدای لطیفی داشت و علاوه بر آشنایی با گوشه‌ها و ردیف های آواز ایرانی، با سه تار هم میانه ای داشت، مادر وی هم دارای صدایی خوش بود؛ شهرام در چنین محیطی پرورش می یابد و پدر با بهره گیری از سبک پیشینیان و خوانندگان آن دیار به خصوص شادروان شیخ داوودی خواننده بزرگ، فرزندش را آموزش می دهد. ناگفته نماندکه قطب این خانواده، مرحوم استاد حاجی خان ناظری بود که اکثر موسیقی دانان کرمانشاه را با نت و موسیقی اصیل ایرانی آشنا ساخته وخود از شاگردان درویش خان و کلنل علینقی خان وزیری بوده است.

این محیط مناسب هنری موجب می‌شود تا وی در ۸ سالگی اولین برنامه آواز خود را همراه با تار مرحوم درویشی از نوازندگان معروف کرمانشاه، در رادیو محلی کرمانشاه اجرا نماید و در سن ۱۱سالگی در رادیو و تلویزیون ایران چند برنامه در آواز ایرانی اجراکند.

شهرام برای پربارترکردن درک موسیقیایی خود ارتباط بیشتری با پسرعمویش علی ناظری و درویش نعمت علی خان خراباتی که تاثیری بزرگ و اساسی بر آشنایی و درک موسیقی محلی کردی او داشته ‌است، برقرارکرد.

وی به مدت یکسال در تبریز زندگی کرد و از محضر استادانی چون بیگجه خانی، محمود فرنام و حاج قیطانچیان بهره گرفت و با ردیف موسیقی آذربایجامی و سبک آواز اقبال آذر آشنا شد.

شهرام ناظری همواره در پی بهره بردن از مکاتب و استادان مختلف بوده است از این رو در سال ۱۳۴۶ در تهران نزد اساتید بزرگی از جمله شادروان نورعلی خان برومند، استاد احمد عبادی، استاد علی اصغر بهاری، استاد فرامرز پایور به فراگیری موسیقی پرداخت. و ضمن بهره گیری از محضر این بزرگان، استفاده از تجربه و دانش هنرمندانی جلال ذوالفنون، حسین علیزاده، حسن ناهید، محمدرضا درویشی، محمود هاشمی، بیژن کامکار، محمد فیروزی و رضا قاسمی به دانش و آگاهی او در زمینه ساز و آواز افزود. 
آشنایی و همنشینی وی با بزرگان آواز ایران، استاد حسین قوامی و استاد محمدرضا شجریان، تجربه اش را در رشته آواز بسی پربارترکرد.

وی در سال ۱۳۵۱، به مدت چهار سال در هنرستان موسیقی ملی نزد شادروان استاد محمود کریمی به آموختن ردیف آوازی موسیقی ایرانی پرداخت، و سپس برای تکمیل آن در مکتب صبا به محضر استاد عبداالله دوامی راه یافت. 

درسال ۱۳۵۵، وی درنخستین کنکور موسیقی سنتی ایران (باربد) مقام نخست را در رشته آواز به دست می آورد و با تائید و تشویق استاد نورعلی برومند و راهنمایی های ه.ا. سایه و دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی به گروه هنرمندان رادیو و تلویزیون پیوست و نخستین برنامه خود را با اجرای تصنیف تمنای وصال از شیخ بهایی و آوازی از مثنوی با همراهی گروه شیدا به سرپرستی محمد رضا لطفی برگزار کرد؛ پس از آن با گروه عارف به سرپرستی حسین علیزاده و پرویز مشکاتیان همکاری خود را آغاز کرد.

درسال ۱۳۵۶، همراه باگروه سماعی به سرپرستی اصغر بهاری و حسن ناهید برای اجرای کنسرت در جشنواره توس انتخاب می‌شود.

درسالهای ۱۳۶۰- ۱۳۵۷، همراه با گروه چاووش که خود از اعضای اصلی آن بود در سخت ترین شرایط اجتماعی، صدای موسیقی سنتی و اصیل ایران را به گوش مردم هنردوست کشور می رساند. وی با تلاش پی گیر و بی وقفه آلبوم‌های چاووش ۲، ۳، ۴، ۷ و ۸ را با همکاری گروههای چاووش، شیدا و عارف به سرپرستی محمد رضا لطفی، حسین علیزاده و پرویز مشکاتیان، آلبوم مثنوی "موسی و شبان" را با همکاری جلال ذوالفنون و بهزاد فروهری، آلبوم "شعر و عرفان" را با همکاری نوازندگان مرکز حفظ و اشاعه موسیقی سنتی ایران و گروه مولانا به سرپرستی جلیل عندلیبی، آلبوم "سخن عشق" با همکاری گروه تنبور شمس و آلبوم "مرا عاشق" را با همکاری گروه عارف به سرپرستی پرویز مشکاتیان تهیه کرد.

از سال ۱۳۶۰، به کمک جمعی از دوستان هنرمند خود می کوشد تا سبک و سیاق تازه ای از موسیقی کهن این دیار را "با نام موسیقی اصیل عرفانی ایران" در جامعه اشاعه دهد.

شهرام ناظری در بین سالهای ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۴، از فعالیتهای خودکاست و به شیوه های مختلف، تدریس موسیقی و ردیفهای آوازی را برای علاقه مندان آغاز کرد .

از سال ۱۳۶۴، به بعد با همکاری گروههای موسیقی ایرانی، کارهای زیبایی را به بازار موسیقی عرفانی و اصیل عرضه کرد که از درخشان ترین این آثار را می توان : "گل صد برگ" و "آتش در نیستان" با همکاری استاد جلال ذوالفنون، کنسرت اساتید با همکاری گروه استاد فرامرز پایور، و "بی قرار" با همکاری گروه جلیل عندلیبی را نام برد. 

شهرام ناظری طی سالها فعالیت هنری خود، برای اجرای کنسرتهای موسیقی اصیل ایرانی و عرفانی سفرهای بیشماری به کشورهای آسیایی، اروپایی و آمریکا داشته و در فستیوال های جهانی نیز حضور یافته است .

وی درسال های اخیر با برگزاری گسترده ترکنسرت های داخلی، با همه زحمتها و مشکلات اجرای آن به دلیل کمبود امکانات و مسایلی که همواره در سالهای پس از انقلاب پیش روی هنرمندان و بویژه اهالی موسیقی این سرزمین بوده، به درخواست علاقه مندان خود جواب مثبت داده است. حضور او درجشنوارهٔ موسیقی فجردرسال ۱۳۸۰ به همراه فرزندش حافظ ناظری، شاید بتوان یکی از مهم‌ترین وقایع در دوران این جشنواره به حساب آورد؛ چنانچه جایزه اول این فستیوال به عنوان بهترین خواننده موسیقی اصیل ایرانی را نصیب او ساخت.

در سال ۱۳۸۵ در هفتمین سالگرد تاسیس خانه موسیقی همزمان با روز جهانی موسیقی و گرامیداشت یاد و نام مولانا، تحت عنوان "شب موسیقی" با حضور بزرگان و هنرمندان برجسته از شهرام ناظری به سبب گسترش شعر و تفکر مولانا و به پاس تلاش های هنرمندانه و تأثیرگذار این خواننده ی بزرگ، با اهدای نشان مولانا و لوح سپاس توسط اساتید محمدرضا شجریان و محمد سریر، تقدیر به عمل آمد.

در مهر ماه ۱۳۸۶، نشان لژیون دونور؛ نشان «شوالیه ادب و هنر» (Chevalier des Arts et Letters) به پاس یک عمر فعالیت این هنرمند برجسته و نقش موثر وی در آشنا ساختن مردمان دیگر کشورها با اشعار مولانا از سوی دولت فرانسه اهدا شد؛ این نشان بالاترین نشان دولت فرانسه است و پاس‌داشتی است از طرف دولت فرانسه به هنرمندانی که تلاش ویژه‌ای در اعتلای فرهنگ و هنر انجام می‌دهند. لازم به ذکر است شهرام ناظری نخستین خواننده ایرانی و نیزکُرد است که نشان شوالیه را دریافت کرده است.

اما بدیهی است که تقدیر و بزرگداشت‌هایی در این سطح هیچگاه نخواهد توانست تقدیری شایسته از استادانی چون شهرام ناظری باشد.

از آثار استاد می توان به موارد زیر اشاره نمود:


- شعروعرفان (بنمای رخ) 
- درگلستانه 
- زمستان 
- کنسرت استادان موسیقی ملی ایران 
-گل صدبرگ 
- آتش در نیستان 
- لاله بهار 
- دل شیدا 
- کیش مهر 
- مطرب مهتاب رو 
- بی قرار 
- حیرانی 
- شورانگیز
- مثنوی موسی و شبان 
- سخن عشق 
- بهاران ابیدر 
- باد صبا می‌آید 
- یادگار دوست 
- ساقی نامه و صوفی نامه ۱ (سوته دلان) 
- ساقی نامه و صوفی نامه ۲ (نسیم صبحگاهی) 
- نجوا 
- بشنو از نی 
- سخن تازه 
- دیوان شمس 
- چاوش ۲ 
- چاوش ۳ 
- چاوش ۴ 
- چاوش ۷ 
- چاوش ۸ 
- چشم به راه 
- کنسرتی دیگر 
- کنسرت افشاری ۶۲ 
- لیلی و مجنون 
- ساز نو آواز نو 
- کنسرت ۷۷ 
- کنسرت کامکارها 
- آواز اساطیر 
- سفر به دیگر سو 
- غم زیبا 
- لولیان